تعریف گذر نامه و انواع آن

گذر نامه :
گذر نامه سندی است از طرف مقامات صلاحیت دار مذکور در این قانون برای مسافرت اتباع ایرانی به خارج،اقامت آنها در خارج از کشور و یا مسافرت از خارج به ایران داده میشود . 
همچنین ماده 2 از همین قانون تصریح می دارد:
اتباع ایران برای خروج از کشور ،اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران باید تحصیل گذر نامه نمایند . صدور گذر نامه منوط به ارایه ی اسنادی است که هویت و تابعیت ایرانی فرد تقاضا کننده را ثابت نماید . 
با توجه به موارد گفته شده می توان گذر نامه را این گونه تعریف کرد : 
گذر نامه مدرک بین المللی است که از سوی دولت صادر می شود و از طریق آن اعلام می گردد که صاحب گذر نامه دارای تابعیت کشور صادر کننده بوده و از حقوق شهروندی آن کشور بر خوردار است .
بنا بر این چنان چه صاحب گذر نامه در یک کشور خارجی با مشکلی روبرو شده یا برای کشور میزبان مشکلی به وجود آورد ،مقامات رسمی کشور متبوع ،به عنوان مرجع صلاحیت دار با هماهنگی کشور میزبان به رسیدگی موضوع می پردازند . 
انواع گذر نامه :
گذر نامه عادی 
گذر نامه خدمت 
گذر نامه سیاسی 
برگه ی سفر 
1- گذر نامه عادی 
گذر نامه عادی به آن دسته از گذر نامه هایی اطلاق می شود که در اختیار افراد عادی حایز شرایط گذارده میشود . مسولیت صدور گذر نامه های عادی در ایران با اداره ی گذر نامه ی نیروی انتظامی است . 
مدت اعتبار گذر نامه از تاریخ صدور 5 سال تمام است ؛اما برای سفر به کشور های خارجی لازم است حداقل 6 ماه از اعتبار گذر نامه باقی مانده باشد . 
2- گذر نامه خدمت :
برای کارمندان وزارتخانه ها ، سازمانها ،ارگانهای وابسته به دولت و ارگان های نظامی که به خارج از کشور اعزام می گردند ، با معرفی وزیر مربوطه و ذکر علت ماموریت ،گذر نامه ی خدمت صادر می شود . هم چنین ماموران اداری و فنی وزارت امور خارجه و همسران آنها با موافقت وزیر امور خارجه نیز می توانند از گذر نامه ی خدمت استفاده کنند . صدور این گذر نامه بر عهده ی وزارت امور خارجه است 
3- گذر نامه سیاسی 
برای مقامات سیاسی ارشد کشور مانند رهبر ،روسای سه قوه ،اعضای شورای نگهبان ،تولیت آستان قدس رضوی ،وزرای دولت و معاونان رییس جمهور ،هم چنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی ،اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام ،اعضای شورای عالی امنیت ملی ،نمایندگان مجلس خبرگان رهبری و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی .  گذر نامه سیاسی صادر می شود .
صدور گذر نامه  های سیاسی به عهده وزارت امور خارجه است . کلیه ی دارندگان گذر نامه های سیاسی و خدمت در موقع ورود به کشور باید گذر نامه ی خود را به وزارت امور خارجه تحویل دهند . 
4- برگه ی سفر 
برگه سفر در برخی موارد و در شرایطی خاص برای عده ای از متقاضیان سفر به خارج از کشور صادر می شود . بنابر این در مواقع عادی صدور برگه ی سفر معمول نیست . در زمان وقوع جنگ های داخلی و خارجی یا بحران های اجتماعی که منجر به ورود اتباع کشورهای مجاور به داخل خاک کشور می شود و افراد مذکور ممکن اسن بخواهند به کشور ی دیگر سفر کنند ، برای آنان برگه های سفر به صورت موقت صادر می شود .